The 1 Insight เผยผลวิเคราะห์พฤติกรรมผู้บริโภคไทย หันมาเลือกใช้จ่ายอย่างมีสติมากขึ้น สะท้อนชัดว่า ปัจจุบัน พฤติกรรมผู้บริโภคไทยได้ก้าวเข้าสู่ยุค Mindful Consumption อย่างจริงจัง ยุคที่การใช้จ่ายไม่ได้ขับเคลื่อนด้วยราคาเพียงอย่างเดียวอีกต่อไป แต่เป็นการใช้จ่ายเพื่อคุณค่าที่ได้รับ (Value-Oriented Spending) และเลือกสินค้าเพื่อสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี (Health & Wellness–Driven Choices) ซึ่งกลายเป็นสองเหตุผลหลักในการตัดสินใจซื้อของคนทุกช่วงวัย
ในส่วนของการใช้จ่ายเพื่อคุณค่าที่ได้รับ (Value-Oriented Spending) แสดงให้เห็นว่าผู้บริโภคกำลังนิยาม “ความคุ้มค่า” ใหม่ จากเดิมที่มองราคาหรือส่วนลด เป็นการมองหาสิ่งที่ตอบโจทย์ชีวิตในตอนนี้ ทำให้แต่ละช่วงวัยมีนิยามคุณค่าที่แตกต่างกัน กลุ่ม Gen Y และ Z ให้ความสำคัญกับการค้นพบแบรนด์ใหม่ แบรนด์เฉพาะกลุ่ม และสินค้าที่สะท้อนตัวตน สะท้อนผ่านการเติบโตของแบรนด์แฟชั่นของไทยและเกาหลีรุ่นใหม่ กลุ่มครอบครัวที่มีลูก มีการเติบโตในส่วนของการใช้จ่ายเพื่อการเรียนเสริมทักษะ และของเล่นเพื่อการเรียนรู้ เพราะคุณค่าที่แท้จริงคือการลงทุนให้ลูก พร้อมถึงมองหา Family Solution คือการรวมหลากหลายหมวดสินค้าสำหรับทั้งพ่อ แม่ ลูก ไว้ในที่เดียว ไม่ว่าจะเป็น การศึกษา แฟชั่น บิวตี้ ร้านอาหาร ไปจนถึงสถานที่ออกกำลังกาย กลุ่ม Gen X และ Baby Boomers ที่เพิ่มการใช้จ่ายเพื่อสุขภาพเชิงป้องกันเพื่อนำไปสู่การมีอายุยืนยาว (Longevity) หมวดยอดนิยมที่มีการเติบโต ได้แก่ สปาเพื่อสุขภาพ ฟิตเนส และวิตามินและอาหารเสริม
อีกหนึ่งองค์ประกอบสำคัญของคุณค่าที่ได้รับคือ “สิ่งที่ได้เพิ่มจากการซื้อ” ไม่ว่าจะเป็นคะแนนสะสม บริการพิเศษ หรือประสบการณ์เหนือระดับ โดยในการใช้จ่ายแต่ละครั้ง ผู้บริโภคมีแนวโน้มที่จะคิดอย่างละเอียดและมีสติ เพื่อให้เกิดความคุ้มค่าสูงสุดอย่างแท้จริง โดยพฤติกรรมการใช้จ่าย ชี้ชัดถึงความสำคัญของปัจจัยนี้ เช่น การสะสมคะแนนบัตรเครดิตเพื่อแลกใช้เป็นส่วนลดในการช้อปหรือไมล์สายการบิน การเลือกซื้อเครื่องดื่มที่ร้านประจำ เนื่องจากสามารถสะสมคะแนนและนำมาแลกเป็นสิทธิประโยชน์ได้ภายหลัง หรือการเป็นสมาชิกของ Loyalty Program ทำให้ได้รับสิทธิพิเศษและบริการที่เหนือกว่าในทุกการซื้อ ทั้งหมดนี้ สะท้อนว่าความคุ้มค่าแบบใหม่คือ ความคุ้มค่าจากประสบการณ์และสิทธิประโยชน์ด้วย ไม่ใช่แค่จากราคาเท่านั้น
ส่วนในมุมของสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี Health & Wellness–Driven Choices ซึ่งพบการเติบโตอย่างมีนัยสำคัญในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา และปัจจุบันได้กลายเป็นเหตุผลหลักอีกด้านของการใช้จ่ายยุค Mindful Consumption ผู้บริโภคทุกวัยกำลังให้น้ำหนักกับ “สุขภาพดี” เป็นปัจจัยสำคัญในการตัดสินใจซื้อใดๆ เห็นได้จากยอดซื้อสินค้า healthy food & beverages ที่เติบโต 2 เท่า, หมวดวิตามินและอาหารเสริมมีการเติบโตสูงกว่า 5 เท่า ส่วนหมวด activewear และสินค้าเพื่อการออกกำลังกาย สินค้าขายดีโดดเด่น 3 อันดับ ได้แก่ รองเท้าวิ่ง ชุดออกกำลังกาย เครื่องออกกำลังกาย ส่วนหมวดความงามและะสุขภาพเติบโตต่อเนื่อง โดยเฉพาะ 3 อันดับยอดนิยม ได้แก่ Skincare, Beauty Spa และ Fitness นอกจากนี้ การซื้อประกันสุขภาพยังเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าอีกด้วย
เมื่อพิจารณาทั้งสองแรงขับร่วมกันจะพบว่า Mindful Consumption ไม่ได้เป็นเพียงเทรนด์สั้น ๆ แต่เป็น การเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้จ่ายของผู้บริโภคไทยอย่างแท้จริง แนวโน้มต่อจากนี้ คนไทยเลือกใช้จ่ายกับสินค้าและบริการที่ให้ “คุณค่าที่แท้จริงต่อชีวิต” ซึ่งต่างกันไปในแต่ละกลุ่ม พร้อมเพิ่มความสำคัญให้ “สุขภาพและสวัสดิภาพของตนเองและคนที่รัก” มากขึ้นอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน และกำลังจะกลายเป็นปัจจัยหลักที่กำหนด loyalty และแรงขับของการใช้จ่ายในยุคถัดไป
